برجام در آمریکا غوغا به پا کرد و بر سر آن بین کنگره و دولت اوباما بحث و جنجال درگرفت اما در ایران برخیها تلاش کردند که این موضوع به صورت محرمانه در دولت باقی بماند و دست مجلس از آن کوتاه باشد!
بسیاری از رسانههای جهان در چندماه گذشته چشم به ایران و آمریکا دوخته بودند و کوچکترین اظهارنظر و رخداد مرتبط با برجام را تحلیل و منتشر میکردند. در این روند، اتفاقاتی که در آمریکا بین کنگره و دولت اوباما رخ میداد توجه جهانیان را به خود جلب کرد؛ چراکه برجام در آمریکا تبدیل به داستان یا رمانی شده بود که سرشار از گرهافکنی و فراز و فرود بود و مخاطبان این داستان نمیتوانستند انتهای آن را به سادگی پیشبینی کنند. البته در این فرصت کوتاه نمیخواهیم به تحلیل این مساله بپردازیم که آیا این داستان و رمان، نویسندگانی در پشت صحنه خود یعنی در کاخ سفید داشت یا نه! واقعی یا ساختگی بودن این داستان نیز موضوعی است که باید در جای خود درباره آن بحث شود. ما در این نوشتار فقط به ظاهر این موضوع توجه خواهیم داشت؛ یعنی به جنجال و نمایش دموکراسی در آمریکا که از طریق رد و بدل شدن دیالوگهای خیرهکننده و هیجانآور از سوی آمریکاییها به جهانیان ارائه شد. نمایش آمریکایی از دموکراسی درباره برجام! آمریکاییها در این مدت کوتاه توانستند میلیونها نسخه از نمایش دموکراسی خود را از طریق مطبوعات و رسانههای پرتیراژ به فروش برسانند و مدعی آزاداندیشی درباره برجام در آمریکا شوند! این در حالی است که دست آمریکاییها دستکم برای ما ایرانیها رو شده است و حنای آنها برای ما رنگی ندارد اما برای آمریکایی مهم این بود که در چشم جهانیان محکوم به خودرایی نشوند و با اجرای این نمایش، به مردم دنیا به استثنای ایران ثابت کنند که ما اهل گفت وگو و بحث و مشورت هستیم! آنها به خوبی میدانند که ایرانیها فریب نمایش را نمیخورند. اما در کشوری متمدن و دارای فرهنگ چندهزار ساله مانند ایران، باید پیامی بهتر از آنچه تاکنون در جریان بوده است، به دنیا مخابره شود. یعنی دولتمردان باید تلاش کنند در این روزها که توجه رسانههای جهان به ایران نیز معطوف است، دموکراسی واقعی و آزاداندیشی بین ارکان مختلف نظام را به رخ جهانیان بکشند.
آمریکاییها در این مدت کوتاه توانستند میلیونها نسخه از نمایش دموکراسی خود را از طریق مطبوعات و رسانههای پرتیراژ به فروش برسانند و مدعی آزاداندیشی درباره برجام در آمریکا شوند! این در حالی است که دست آمریکاییها دستکم برای ما ایرانیها رو شده است و حنای آنها برای ما رنگی ندارد
تهدید منتقدان و دلسوزان از سوی برخی دولتمردان به پیگرد و برخورد قانونی، قطعا برازنده این مردم و مسئولان این کشور اسلامی نیست. هم دولت یازدهم نباید اینگونه تصور کند که انتقاد از مذاکرات و طرح سوال درباره برجام، مصداق ایجاد ناامیدی در مردم است بلکه باید فضا برای بحث همگانی درباره برجام و مذاکرات باز باشد و اگر آمریکاییها فیلم دموکراسی را بازی میکنند، ما چهرهای واقعی و اسلامی و ایرانی از آزاداندیشی و دموکراسی ارائه دهیم و هم منتقدان باید در نوع و شیوه نقد خود جانب انصاف را رعایت کنند.
مجلس ایران از کنگره آمریکا عقبتر نیست ورود قاطع مجلس شورای اسلامی به مباحث برجام میتواند به ارائه این چهره واقعی از ایران اسلامی کمک کند. نباید این تصویر نادرست در افکار عمومی جهان شکل بگیرد که مجلس ایران از کنگره آمریکا عقبتر است؛ چراکه به هرحال، آمریکاییهای سیاستمدار در این باره طوری واکنش نشان دادند که در قضاوت دیگران، محکوم به یکسونگری نشوند. تاکید بهجا و دقیق مقام معظم رهبری در فرمایشات اخیر ایشان در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری بهترین تصویر از حقیقتِ دموکراسی در ایران است؛ چراکه بر خلاف آمریکاییها که مقام ارشد آنها کنگره را تهدید به “وتو” کرد، در ایران اما رهبر معنوی و دینی و سیاسیِ ایرانیان در نهایت فروتنی و آزاداندیشی اعلام کرد که هیچ نظری را به مجلس و دولت تحمیل نمیکند بلکه از نظر ایشان ضرورت دارد که ابعاد برجام از طریق مباحثه و رد و بدل شدن آرا و افکار از سوی مجلس، دولت و کارشناسان بررسی و تحلیل شود تا ملت و نظام اسلامی ایران بهترین و بیشترین نتایج را در این مسیر کسب کند. فرمایشات رهبری؛ بهترین تصویر از دموکراسی در ایران مروری بر اظهارات اخیر مقام معظم رهبری نشان میدهد که ایشان بر مواضع سابق خود درباره برجام تاکید دارند و هیچ تغییر عقیدهای ندادهاند چرا که از همان ابتدا به عنوان سکاندار کشتی انقلاب، تحلیل درستی از اوضاع داشتند؛ نه مانند برخی افراد که ذوب در غرب شدند و به خوشحالی زودگذر پرداختند، و نه مانند عدهای که از اساس به همه چیز بدبینی مطلق داشتند. بلکه رهبر انقلاب ضمن حمایت از تیم مذاکرهکننده ایرانی، همواره بر حفظ منافع و مصالح کشور و ملت تاکید کردهاند.
ورود قاطع مجلس شورای اسلامی به مباحث برجام میتواند به ارائه این چهره واقعی از ایران اسلامی کمک کند. نباید این تصویر نادرست در افکار عمومی جهان شکل بگیرد که مجلس ایران از کنگره آمریکا عقبتر است؛
تکتک جملات و واژههایی که در سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب درباره برجام وجود دارد، بهترین و متعالیترین تصویر از دموکراسی و آزاداندیشی در ایران اسلامی است. در اینجا ضرورت دارد که یکبار دیگر به مرور فقط یک بخش از فرمایشات ایشان بپردازیم و تکتک واژهها را زیرنظر بگیریم: “به نظر ما مصلحت نیست که ما مجلس را از این قضیّه برکنار بداریم؛ چون قضیّهاى است که بالاخره دو سال است که کشور بهطور کلّى متوجّه به آن است و حالا هم به یک نتایجى رسیده؛ [پس] باید مجلس وارد بشود. حالا مجلس چه بکند؟ بنده هیچ توصیهاى ندارم به مجلس شوراى اسلامى که با این چهجورى عمل بکند. اوّلاً نوع تصمیمگیرى چهجورى باشد؟ بهنحو تصویب یا رد باشد، یا بهنحو دیگرى تصمیمگیرى کنند؟ آیا رد کنند، آیا تصویب کنند؟ بنده هیچ توصیهاى ندارم.” همین اظهارات به تنهایی معجزه میکند و بهترین تصویر از دموکراسی ایرانی و اسلامی را به جهانیان مخابره میکند؛ یعنی مقام معظم رهبری در همین چند جمله ثابت کردهاند که چه واقعیت ارزشمندی در کشور ما درباره آزاداندیشی و مباحثه درباره مسائل مختلف وجود دارد. ایشان حتی با نهایت تواضع، عبارت “به نظر من” و “بنده هیچ توصیهای ندارم” را استفاده کردهاند و از همینجا میتوان به تفاوت بهرهگیری از قدرت و مقام در ایران و آمریکا پی برد. آنجا با تهدید و دیکتاتوری برای وتو کردن و در اینجا با توصیه برای هماندیشی و نیز با پرهیز متواضعانه از ابراز هرگونه توصیه. بنابراین دولتمردان باید این امید را در مردم ایجاد کنند که با درک و فهم صحیح از رهنمودهای رهبر انقلاب، بهترین تدبیر را نسبت به برجام و برقراری آزاداندیشی درباره آن اتخاذ خواهند کرد تا تصویری شایسته از آزادی بیان و مناظره و مباحثه بین ارکان مختلف کشور ایران به دنیا ارائه شود.